Log out

ปัญหามลพิษอากาศจากการเผาขยะในที่โล่ง

ปัญหามลพิษอากาศจากการเผาขยะในที่โล่ง ปัญหาสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันที่ทุกคนพูดถึง คือ ปัญหาฝุ่นขนาดเล็ก หรือที่บรรดานักวิชาการเรียกขานว่า ฝุ่น PM2.5 ที่ตอนนี้หันซ้าย หันขวาไปทางไหน ก็มีแต่คนพูดถึงในประเด็นต่าง ๆ เช่น “แสบจมูกไปหมดแล้วเนี่ย ฝุ่นเยอะ” หรือ “เอ๊ะ นี่มันฝุ่นหรือหมอกเนี่ย ทำไมท้องฟ้าขมุกขมัวจัง” โดยดูเหมือนว่าทุกคนจะเริ่มหันมาสนใจและให้ความสำคัญกับประเด็นดังกล่าวแล้ว แต่วันนี้ที่เราจะพูดถึง คือ ฝุ่นกับขยะ แล้วฝุ่นกับขยะเกี่ยวกันได้อย่างไร ฝุ่นก็ฝุ่นซิ ลอยในอากาศไปทั่ว ขยะก็ขยะ เป็นของแข็ง พบเห็นทิ้งทั่วไป แล้วมันมาเกี่ยวข้องกันได้อย่างไร จริง ๆ แล้ว มันมีความสำคัญอย่างแยกจากกันไม่ได้ และทุกคนก็อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่อาจมีส่วนทำให้เกิดปัญหานี้ขึ้น เพราะอะไรน่ะหรือ...? ทุกคนคงไม่ปฏิเสธว่าทุกวันนี้ทุกคนทำให้เกิดขยะมากน้อยแตกต่างกันออกไป โดยเฉลี่ยก็อยู่ที่ประมาณ 1 กิโลกรัม/คน/วัน ขึ้นอยู่กับวิถีชีวิตของแต่ละคน เช่น บางครัวเรือนทำอาหารรับประทานเอง ก็อาจจะเกิดขยะจากครัวเรือนซึ่งเป็นเศษอาหารมาก ในขณะที่บางบ้าน เป็นแม่บ้านถุงพลาสติก หลังเลิกงานก็แวะซื้ออาหารจากร้านจำหน่ายอาหาร ขยะที่เกิดขึ้นก็จะกลายเป็นถุงพลาสติกเป็นส่วนมาก หลังจากนั้นก็จะเกิดเศษอาหารที่เหลือจากการกินในแต่ละมื้อ จากข้อมูลของกรมควบคุมมลพิษ ในปี 2565 ประเทศไทยมีขยะมูลฝอยเกิดขึ้น 25.70 ล้านตัน หรือ 70,411 ตัน/วัน หรือเฉลี่ยเท่ากับ 1.07 กิโลกรัม/คน/วัน ภายหลังจากเกิดขยะขึ้นจากชีวิตประจำวันแล้ว แต่ละครัวเรือนมีวิธีการจัดการที่แตกต่างกันออกไป บางครัวเรือน มีการคัดแยกขยะ นำขยะที่สามารถจำหน่ายได้ไปจำหน่ายให้กับรถซาเล้งเป็นรายได้อีกทางหนึ่งของครัวเรือน หรือแยกเศษอาหารหรือขยะอินทรีย์ เช่น ใบไม้ ต้นไม้ นำไปทำปุ๋ย ในขณะที่บางครัวเรือนรวบรวมขยะทั้งหมดทิ้งใส่ถังขยะเพื่อรอให้กทม.หรือเทศบาลหรือผู้มีหน้าที่รับผิดชอบมาเก็บขนไป หรือบางครัวเรือนในต่างจังหวัดที่รถเก็บขนขยะไม่ได้เข้าไปเก็บขนก็จะรวบรวมขยะเหล่านั้นและเผาในที่โล่งบริเวณบ้านเรือนหรือที่พักของตนเอง หรือเรียกว่า การเผาขยะในที่โล่ง ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่า การเผาขยะในที่โล่ง คือ การเผาขยะในครัวเรือนที่ดำเนินการโดยตัวผู้พักอาศัยในพื้นที่ของตนเอง โดยทั่วไปแล้วขยะที่ถูกเผา จะเป็นขยะที่เผาไหม้ได้ง่าย เช่น กระดาษ เศษอาหาร เศษกิ่งไม้ใบหญ้า เศษอาหาร และขยะอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นภายในชีวิตประจำวันภายในครัวเรือน หรือแม้แต่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นบางแห่งเอง ภายหลังรวบรวมขยะจากครัวเรือนหรือบ้านเรือนต่าง ๆ ได้แล้ว ก็จะทำการเผาเพื่อลดปริมาณขยะที่เก็บขนมาได้รวมทั้งเพื่อเพิ่มพื้นที่สำหรับกำจัดขยะต่อไป เมื่อพิจารณาภาพรวมการจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ ปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้น 25.70 ล้านตัน ถูกจัดการกันเองโดยบ้านเรือนและชุมชนที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลหรือพื้นที่ที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นยังไม่มีการให้บริการเก็บขน 1.70 ล้านตัน (ร้อยละ 7 ของปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้น) และมีถึงประมาณ 5.40 ล้านตัน (ร้อยละ 21 ของปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้น) ถูกนำไปกำจัดอย่างไม่ถูกต้อง ซึ่งสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยซึ่งดำเนินการไม่ถูกต้อง จำนวน 1,963 แห่ง ประกอบด้วย การเทกองที่มีการควบคุม (Controlled Dump) การเทกอง (Open Dump) การเผากลางแจ้ง (Open Burn) การใช้เตาเผาขนาดที่ไม่มีระบบบำบัดมลพิษทางอากาศ ซึ่งล้วนแล้วแต่ก่อให้เกิดปัญหามลพิษอากาศตามมาทั้งสิ้น มลพิษอากาศที่เกิดขึ้นจาการเผาขยะ ได้แก่ ก๊าซต่างๆ ที่เกิดจากการเผาไหม้ อาทิ คาร์บอนมอนอกไซด์ ไนโตรเจนไดออกไซด์ สารอินทรีย์ระเหย รวมทั้งฝุ่นละออง ควัน เถ้า เขม่า นอกจากนี้ ยังอาจพบสารพิษจากการเผาขยะบางประเภท เช่น เบนซิน ไดออกซิน ที่เกิดจากการเผาพลาสติก ซึ่งสารทั้งสองนี้เป็นสารก่อมะเร็ง จากมลพิษที่เกิดขึ้นแสดงให้เห็นว่าการเผาขยะในที่โล่งนั้นเป็นอันตรายต่อสุขภาพมากกว่าที่คิดไว้ ในเบื้องต้น อาจทำให้เกิดอาการผื่นคัน คลื่นไส้ และปวดหัว หรือหากระหว่างการเผามีการสูดดมสารพิษเข้าไปก็จะเป็นโรคที่รุนแรงตามมาขึ้นอยู่กับสารพิษที่สูดดมเข้าไป คงถึงเวลาแล้ว ที่เราคงต้องนำหลักการ 3R ง่าย ๆ เข้ามาใช้จัดการขยะเพื่อลดปัญหาและผลกระทบจากมลพิษอากาศจากการเผาขยะในที่โล่ง เริ่มตั้งแต่การลดปริมาณขยะให้น้อยที่สุด (Reduce) ซึ่งจะทำให้ขยะที่ต้องนำไปกำจัดลดน้อยลง ถือเป็นการแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุ การนำขยะที่เกิดขึ้นไปใช้ประโยชน์ซ้ำ (Reuse) รวมทั้งการนำขยะไปแปรรูปเพื่อนำขยะกลับมาใช้ประโยชน์ (Recycle) เราก็จะสามารถแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม ทั้งปัญหาขยะและปัญหามลพิษอากาศไปพร้อม ๆ กัน